आजको युग सूचना–प्रविधिको युग हो। फेसबुक, युट्युब, टिकटक, न्स्टाग्रामजस्ता सामाजिक सञ्जालहरूले नेपालमा पनि दैनिकीलाई धेरै सजिलो बनाइदिएका छन्। समाचार पढ्ने, साथी–भाइसँग सम्पर्क राख्ने, व्यापार–व्यवसाय गर्ने र मनोरञ्जन पाउने मुख्य आधार यिनै बनेका छन्। तर समय–समयमा नेपालमा सामाजिक सञ्जाल बन्द हुन सक्छ भन्ने चर्चा उठ्ने गरेको छ।
नेपाल सरकार वा सम्बन्धित निकायले प्रायः अस्थायी रूपमा मात्र सामाजिक सञ्जाल बन्द गर्न सक्छ। जस्तै, भ्रामक समाचार फैलिएको अवस्थामा, राष्ट्रिय सुरक्षामा असर पर्ने अवस्था आयो वा निर्वाचनताका गलत प्रचार रोक्न आवश्यक परेमा केही समयका लागि रोक लगाइने सम्भावना हुन्छ।
सामाजिक सञ्जाल बन्द हुँदा सबैभन्दा ठूलो असर सञ्चार प्रणालीमा पर्छ। अहिले विश्वमा देखिने समाचार, विचार र चेतना साटासाटको प्रमुख साधन सामाजिक सञ्जाल नै हो। यसबिना नागरिकहरू आपसी सम्पर्कमा कमजोर हुन्छन् र अन्तर्राष्ट्रिय सूचनामा पछि पर्न सक्छन्। विशेषगरी आपतकालीन अवस्थामा, जस्तै प्राकृतिक विपत्ति, महामारी वा युद्धको समयमा सामाजिक सञ्जाल नै जीवनरक्षक सूचना प्रवाह गर्ने माध्यम बनेको छ।
अर्कोतर्फ, सामाजिक सञ्जाल बन्द हुँदा डिजिटल व्यवसाय, अनलाइन मार्केटिङ, ई–कमर्स र सामग्री सिर्जना (content creation) मा आधारित लाखौँ मानिसको आय–आर्जन प्रभावित हुन्छ। आज धेरै युवाहरूले रोजगारीको विकल्प सामाजिक सञ्जालबाट पाएका छन्, जुन बन्द भएमा बेरोजगारी बढ्न सक्छ।
यदि नेपालमा सामाजिक सञ्जाल लामो समयका लागि बन्द भयो भने समाचार, शिक्षा, व्यवसाय र विदेशमा रहेका नेपालीसँग सम्पर्कमा ठूलो असर पर्छ। धेरै युवाहरूको रोजगारी, जसको भर सामाजिक सञ्जालमा छ, हराउन सक्छ।
त्यसैले नेपालमा सामाजिक सञ्जाललाई पूर्ण रूपमा बन्द गर्नु भन्दा यसको दुरुपयोग रोक्ने, कानुनी व्यवस्था कडा गर्ने र प्रयोगकर्तालाई सचेत बनाउने काम नै उचित हुनेछ।
